Metoda integracji sensorycznej (w skrócie: SI) powstała w latach 70-tych XX wieku w USA. Jej autorką jest J. Ayres doktor psychologii, terapeutka zajęciowa, pracownik naukowy Uniwersytetu w Kalifornii, która wskazała na związek funkcji neurofizjologicznych z procesami uczenia się i zachowania. W tym celu skonstruowała narzędzia badawcze (testy) i rozpoczęła szereg badań, które potwierdziły stawiane hipotezy robocze. W ten sposób J. Ayres wyodrębniła czynniki, mierzone testami, występujące u dzieci z dysfunkcjami układu nerwowego. Autorka nazwała je zaburzeniami (deficytami) integracji sensorycznej i określiła ich współzależność z napięciem mięśni, planowaniem ruchu, pracą gałek ocznych, zachowaniami, rozwojem mowy i  funkcji poznawczych. Metoda integracji sensorycznej jest zatem oparta na neurofizjologii i poparta jest wieloletnimi badaniami J. Ayres i  jej kontynuatorów w USA oraz krajach Europy Zachodniej. Do Polski metoda integracji sensorycznej (SI) dotarła w 1993 roku.

Integracja sensoryczna jest procesem neuronalnym, który zachodzi w układzie nerwowym każdego człowieka. Polega na zbieraniu informacji zmysłowych i integrowaniu ich do celowego funkcjonowania. Zrozumienie procesów integracji sensorycznej i powiązanie ich z umiejętnościami i zachowaniami dziecka, jest dla każdego badacza, terapeuty SI ogromnym wyzwaniem. Człowiek uczy się przez zmysły, które dostarczają bodźców układowi nerwowemu. Pochodzą one z oczu i uszu, ale także ze skóry, narządu równowagi, mięśni, ścięgien. Mózg musi te informacje sortować, interpretować i integrować z już istniejącymi. Wszystko po to, aby uruchomić reakcję adaptacyjną, czyli właściwą, adekwatną do warunków odpowiedź ruchową lub/i myślową. Odpowiednio przebiegające procesy integracji sensorycznej leżą u podstaw umiejętności ruchowych, czytania, pisania, mówienia. U wielu dzieci, zarówno w normie intelektualnej, jak i u dzieci nieprawidłowo rozwijających się, obserwujemy deficyty (zaburzenia, dysfunkcje) integracji sensorycznej. Przejawiają się one zarówno w sferze ruchowej (niezgrabność ruchowa, problemy z koordynacją ruchów, trudności z utrzymaniem równowagi, unikanie aktywności ruchowych, trudności z czynnościami samoobsługowymi), ale także w sferze dotykowej (nietolerancja dotyku innych osób, pokarmów, niechęć do manipulowania przedmiotami) czy w sferze słuchowej (nietolerancja dźwięków, nadwrażliwość słuchowa, opóźniony rozwój mowy). Dzieci, u których występują w/w objawy mogą mieć trudności w nauce szkolnej, a przede wszystkim w codziennym funkcjonowaniu.

Integracja sensoryczna jako metoda z powodzeniem wykorzystywana w pracy z dziećmi rozwijającymi się prawidłowo, jak i dzieci z zaburzeniami w rozwoju. Należy jednak wyraźnie podkreślić, że metoda integracji sensorycznej nie jest substytutem edukacji, a szczególnie w odniesieniu do dzieci z zaburzeniami w rozwoju, jest metodą wspomagającą. Zajęcia prowadzone tą metodą mają konwencję zabawy (metoda ta nazywana jest metodą naukowej zabawy), podczas której dziecko uczy się bawiąc (ćwicząc) na specjalistycznym sprzęcie. Jest to jednak czas wyraźnie zaplanowany, ukierunkowany na podawanie bodźców w określony sposób.

/-/ dr n. hum.Marta Wiśniewska, pedagog specjalny-oligofrenopedagog, logopeda, terapeuta i instruktor metody SI